[su_tabs][su_tab title=”Teofil Magdziński”]
Teofil Magdziński
Urodził się 13 października 1818 r. w Szamotułach. W roku 1834 ukończył gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu. Studiował prawo we Wrocławiu, Berlinie i Lipsku. Brał udział w powstaniu styczniowym. W połowie lat sześćdziesiątych zamieszkał w Bydgoszczy. Założył w roku 1872 Towarzystwo Przemysłowe. Był skarbnikiem komitetu powiatowego Towarzystwa Pomocy Naukowej im. Karola Marcinkowskiego. Działał we wszystkich polskich towarzystwach społecznych w Bydgoszczy. W roku 1873 został posłem do Izby Deputowanych Sejmu Pruskiego. W Sejmie występował w obronie praw polskich: narodowych, gospodarczych i językowych. W roku 1876 zasiadał w parlamencie Rzeszy. Był członkiem Rady Miejskiej w Bydgoszczy, gdzie reprezentował ludność polską, o której prawa się dopominał. Jedna z bydgoskich ulic nosi jego imię. Zmarł 1 lutego 1889 roku w pociągu pod Zbąszynem. Spoczywa na cmentarzu Starofarnym przy ul. Grunwaldzkiej w Bydgoszczy.
[/su_tab]
[su_tab title=”Tadeusz Nowakowski”]
Tadeusz Nowakowski
Urodził się 8 listopada 1917 r. w Olsztynie. Egzamin dojrzałości złożył w Państwowym Gimnazjum Humanistycznym w Bydgoszczy w 1936 r. Podjął studia na kierunku filologii polskiej na Uniwersytecie Warszawskim, przerwane wojną w 1939 r. Uczestniczył jako ochotnik w wojnie polskoniemieckiej. W 1941 r. aresztowany przez gestapo, w 1942 skazany przez sąd niemiecki na karę śmierci, zamienioną na 30 lat obozu. Karę odsiadywał w kilku więzieniach i obozach. Uwolniony przez aliantów, przebywał w obozie dla wysiedleńców. Od 1946 współpracował z pismami polskimi Sekcją polską Radia BBC w Londynie. Udzielał się w Związku Polaków Zagranicą. Od 1952 r. redaktor rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Reporter papieża Jana Pawła II. Czynny w organizacjach polskich na uchodźstwie, inicjator i współorganizator Światowego Związku Bydgoszczan i jego pierwszy prezes(1992). Laureat kilku prestiżowych nagród literackich. Rzecznik porozumienia niemieckopolskiego. W 1995 r. powrócił do Polski. Kawaler Krzyża Komandorskiego. Honorowy obywatel Olsztyna i Bydgoszczy. Zmarł w Bydgoszczy 11 marca 1996 r.
[/su_tab]
[su_tab title=”Jan Teska”]
Jan Teska
Urodził się 16 lipca 1876 r. w Chojnicy pod Poznaniem. Uczęszczał do Gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu. W roku 1907 przeniósł się do Bydgoszczy założył polski dziennik.—pierwszy numer „Dziennika Bydgoskiego” ukazał się 2 grudnia 1907 roku, a od stycznia 1908 gazeta ukazywała się regularnie i przetrwała do 1939 roku. W czasie I wojny światowej służył w armii niemieckiej a redakcję „Dziennika Bydgoskiego” prowadziła jego żona Wincentyna. Jan Teska był zasłużonym redaktorem, działaczem społecznym i narodowym, członkiem „Sokoła”, wiceprezesem i prezesem Okręgu V, sekretarzem Rady Ludowej na miasto Bydgoszcz w roku 1918, radnym miejskim, członkiem wielu towarzystw społecznych i kulturalnych. W czasie okupacji niemieckiej Teska nazywał się Józef Topoliński i działał w konspiracji. W 1942 r. założył w Warszawie organizację „Zryw”. Imię Jana Teski nadano jednej z bydgoskich ulic w Fordonie. Zmarł 24 marca 1945r. w Trojanowie (obecnie dzielnica Sochaczewa).Po ekshumacji zwłok z cmentarza w Sochaczewie manifestacyjny pogrzeb Jana Teski odbył się 18 maja 1945 roku na cmentarzu Nowofarnym w Bydgoszczy.
[/su_tab]
[su_tab title=”Wincenty Gordon”]
Wincenty Gordon
Urodził się 31 marca 1900 roku w Bydgoszczy. W roku 1917 wstąpił w szeregi I Drużyny Skautowej, utworzonej przez Jana Wierzejewskiego. Pracował w Warsztatach Kolejowych w Bydgoszczy, gdzie w czasie okupacji niemieckiej organizował trójki „Szarych Szeregów”, zajmujące się sabotażem. Po II wojnie pracował w Zakładach Energetycznych Okręgu Północnego. Był zasłużonym członkiem Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy, niestrudzonym szperaczem dziejów Bydgoszczy, kronikarzem miasta. Pierwszą pracę napisał w roku1957, był to zarys historii skautingu bydgoskiego w latach 1917-1920. Publikował w „Kalendarzu Bydgoskim”, „Ilustrowanym Kurierze Polskim” i w „Dzienniku Wieczornym”. Prace łączył w cykle: „Z teki szperacza”, „Bydgoskie dzielnice”, „Bydgoskie kościoły”. Notował wszystko, co w Bydgoszczy przemijało i co powstało. Jedna z bydgoskich ulic w Fordonie nosi jego imię. Zmarł 2 stycznia 1982 roku w Bydgoszczy. Pochowany został na cmentarzu przy al. Stefana Kardynała Wyszyńskiego.
[/su_tab]
[su_tab title=”Bernard Mroziński”]
Bernard Mroziński
Urodził się 8 czerwca 1913 roku w Berlinie. Szkołę podstawową i średnią kończył w Bydgoszczy, tutaj też doszkalał się w dziedzinie optyki. 25 stycznia 1925 r. wstąpił do Związku Harcerstwa Polskiego, był członkiem 7BDH. W 1931 r. został drużynowym Siódmej Drużyny Żeglarskiej w Bydgoszczy. Brał udział w obronie Gdyni we wrześniu 1939 r. Zdołał uniknąć niewoli. W grudniu 1939 r. po powrocie do Bydgoszczy podjął pracę w sklepie Niemca Harolda Berga przy obecnej ulicy Gdańskiej. Nawiązał kontakty z drużynowymi drużyn starszoharcerskich. W maju 1940 r. został zaprzysiężony w ramach Związku Walki Zbrojnej, powołany do służby konspiracyjnej w Szarych Szeregach i wyznaczony na komendanta hufca bydgoskiego Szarych Szeregów. Działał pod pseudonimem „Mrozik”, „Prus”, „Zimny. Sklep, w którym pracował był punktem kontaktowym Szarych Szeregów. Latem 1942 r. przejął obowiązki komendanta chorągwi pomorskiej Szarych Szeregów. Nie zdołał jednak wywiązać się z tego zadania. Po fali aresztowana Pomorzu utracił kontakt z jednostkami terenowymi chorągwi i z Główną Kwaterą w Warszawie. 7 maja 1943 r. został zatrzymany przez gestapo, uwięziony, przesłuchiwany w Bydgoszczy i Gdańsku. Otrzymał propozycję współpracy z gestapo. Przyjął ją, traktując to jako szansę uratowania życia. Przez krótki czas pozorował współpracę, następnie zerwał kontakt z gestapo. Ukrywał się na terenie Bydgoszczy do końca wojny. Po wojnie poświęcił się pracy zawodowej (doskonalił swoje kwalifikacje w dziedzinie optometrii) i działalności społecznej. Był m.in. prezesem krajowego stowarzyszenia optyków, rzeczoznawcą z zagadnień optyki, aktywnym działaczem Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy, wspomagał finansowo PCK, utrzymywał stałe kontakty z harcerzami. Za swą społeczną i patriotyczną postawę uhonorowany został wieloma odznaczeniami. Zmarł w Bydgoszczy 21 stycznia 1993 roku, pochowany został na cmentarzu Nowofarnym.
[/su_tab]
[su_tab title=”Eugeniusz Szulc”]
Eugeniusz Szulc
Urodził się 18 grudnia 1905 r. 1 marca 1924 r. wstąpił do7 BDH im. Jana Karola Chodkiewicza i został wierny tej drużynie do końca życia. Pełnił w niej kolejno funkcje zastępowego, skarbnika, przybocznego i drużynowego. W czasie okupacji hitlerowskiej organizował na terenie Generalnej guberni konspiracyjne „piątki harcerskie”. Był kurierem „Szarych Szeregów”. W maju 1945 r. stanął na czele odrodzonego Szczepu 7 BDH. Był komendantem lub członkiem kadry kursów dla drużynowych i instruktorów Chorągwi i Głównej Kwatery ZHP. Był organizatorem i komendantem wielu obozów. W grudniu 1956 r. na Ogólnopolskim Zjeździe Instruktorów i Działaczy Harcerskich w Łodzi wybrany został na członka Naczelnej Rady Harcerskiej. Od 1 czerwca 1958 r. do 22 grudnia 1958 r. pełnił funkcję komendanta Hufca Bydgoszcz. W latach 1966-1984 był przewodniczącym Komisji Rewizyjnej Hufca. Przez lata dokumentował skrupulatnie harcerskie dzieje 7 BDH, a także wydarzenia z życia Hufca i miasta. Pozostawił historykom harcerskim liczne kroniki i zbiory wycinków prasowych. Za swą działalność został wyróżniony wieloma odznaczeniami, m.in. Krzyżem Kawalerskim, Krzyżem za Zasługi dla ZHP, Laurem Pokoleń. Zmarł 11 kwietnia 1988 r., pochowany został na cmentarzu przy ul. Zaświat.
[/su_tab]
[su_tab title=”Jan Wierzejewski”]
Jan Wierzejewski
Urodził się 14 grudnia 1884r. w Poznaniu. Drukarz-linotypista, redaktor, działacz harcerski, organizator skautingu w Wielkopolsce. W latach 1906-1910 przebywał w Krakowie, gdzie organizował oświatę wśród robotników i włościan. Związał się ze Związkiem Młodzieży Polskiej, później z organizacją „Przyszłość”. Był studentem Wolnej Wszechnicy Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ogromny wpływ na jego osobowość miał profesor Witold Lutosławski, filozof i gorący patriota. To za jego namową Jan Wierzejewski został czynnym członkiem Towarzystwa „ELEUSIS”, przybierając pseudonim „Mleko”. Uczestnicząc w Sejmikach Filareckich spotkał się z twórcami polskiego skautingu – Andrzejem Małkowskim, Jerzym Grodyńskim, Tadeuszem Strumiłło. Z polecenia Lutosławskiego zamieszkał w Westfalii, w mieście Bochum, gdzie założył drużynę skautową. Tutaj otrzymał w roku 1913 dyplom mistrzowski w zawodzie drukarza. W Bydgoszczy zamieszkał w roku 1917, pracował w drukarni „Dziennika Bydgoskiego”. 8 sierpnia 1917 roku zawiązał pierwszą w Bydgoszczy drużynę skautową imieniem Stanisława Staszica, był jej drużynowym. W 1919 roku został powołany na naczelnika drużyn wielkopolskich i na stałe przeniósł się do Poznania. Jedna z bydgoskich drużyn w Fordonie nosi jego imię. Zmarł 14 października 1937 roku w Poznaniu, pochowany został na cmentarzu w Luboniu.
[/su_tab]
[su_tab title=”Edward Zurn”]
Edward Zurn
Urodził się 30 sierpnia 1917 r. w Kijowie. W 1924 r. zamieszkał wraz z rodzicami w Bydgoszczy. Tu w roku 1936 ukończył Miejskie Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika. Należał do VI Drużyny Harcerskiej im. Tadeusza Kościuszki. Po ukończeniu Szkoły podchorążych Rezerwy Artylerii rozpoczął w 1936 r. studia na Uniwersytecie Warszawskim. Brał udział w wojnie obronnej w 1939 r. w szeregach 15 Wielkopolskiego Pułku Artylerii Lekkiej. W czasie okupacji niemieckiej od 1941 roku był członkiem Komendy Warszawskiej, od 1943- Członkiem Głównej Kwatery „Szarych Szeregów”, wizytatorem Polski Zachodniej. W roku 1944 został Szefem Głównej Kwatery „Szarych Szeregów”. Działał pod pseudonimami: Jacek Brodowski, Edek, Gniewosz, Jacek. W powstaniu Warszawskim dowodził kompanią harcerską w zgrupowaniu mjr. Włodzimierza Zawadzkiego. Jego brat Zbigniew Zurn-Zahorski napisał o nim książkę „Pseudonim „JACEK”. Jedna z bydgoskich ulic w Fordonie nosi jego imię. Poległ 23 sierpnia 1944 roku w Powstaniu Warszawskim, pochowany na cmentarzu Komunalnym w Warszawie na Powązkach.
[/su_tab]
[su_tab title=”Zdzisław Zagłoba-Zygler”]
Zdzisław Zagłoba-Zygler
Urodził się 1 kwietnia 1908 r. w Warszawie. Od września 1919 r. należał do 41 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. Zawiszy Czarnego. Interesował się krajoznawstwem, turystyką, historią i literaturą. Przez wiele lat jego „wędrówkę przez życie z harcerskim humorem i uporem ku ideałom” kształtowała Czarna 13-stka , poznańska drużyna im. Jana Zamojskiego. W harcerskim mundurze, z bliskimi druhami przemierzył całą Polskę. W 1929 r. brał udział w światowym zjeździe skautów w Anglii, Jamboree, na którym Polskę reprezentowało 500 harcerzy. Z okazji 25 lecia harcerstwa polskiego w 1935 r. uczestniczył wraz z trzynastką w zlocie w Spale. W 1939 r. brał udział w wojnie obronnej, był trzykrotnie ranny, dostał się do niewoli. Przebywał w oficerskich obozach jeńców wojennych, w jednym z nich był członkiem Komendy Koła Harcerskiego Ruchu Oporu. Po wojnie zamieszkał w Bydgoszczy. W latach 1947-1948 był Komendantem Ośrodka ZHP w Bydgoszczy, był drużynowym 11 BDH a także Bydgoskiej Drużyny Spółdzielczej ZHP oraz wielu innych w kolejnych latach. W 1956 r. był uczestnikiem Konferencji Działaczy harcerskich w Łodzi – efektem tych obrad było odrodzenie Związku Harcerstwa Polskiego. Od roku 1954 działał aktywnie w Oddziale Miejskim PTTK, pełnił różne funkcje społeczne w Zarządzie. Przez wiele lat był prezesem Klubu Turystów Pieszych „Piętaszki” w Bydgoszczy. W 1966 r. Zarząd Główny PTTK nadał mu tytuł Honorowego Przodownika Turystyki Pieszej. Zdzisław Zagłoba Zygler prowadził młodzież szkół bydgoskich po szlakach naszego kraju, uczył jego umiłowania. Prowadził działalność wychowawczą wśród dzieci i młodzieży, wielkim uznaniem cieszyły się organizowane przez niego liczne obozy i kolonie prowadzone systemem harcerskim. Był świetnym krajoznawcą. Znał dokładnie całą Polskę, historię i zabytki każdego regionu, znał doskonale wszystkie szlaki i szczyty górskie. Zawsze na szlaku był przewodnikiem dla przyjaciół, przypadkowych turystów, młodzieży. PTTK w Bydgoszczy uczciło pamięć Zdzisława Zagłoby Zyglera nadając jego imię dwom szlakom turystycznym w okolicach Tlenia. Zmarł 18 października 1971 roku, pochowany został w Rzeszowie, później jego mogiłę dzięki rodzinie przeniesiono na bydgoskie Bielawki, gdzie teraz spoczywa.
[/su_tab]
[su_tab title=”Maria Buczkowska z d. Biegoń-Bihun”]
MARIA BUCZKOWSKA Z D. BIEGOŃ-BIHUN
Podharcmistrzyni
Ur. 19.10.1916 r. Zm. 10.10.2003 r.
“Sadźmy, przyjacielu, róże!
Długo jeszcze, długo światu
Szumieć będą śnieżne burze:
Sadźmy je przyszłemu latu!”
Ksawery Goszczyński
DZIAŁALNOŚĆ HARCERSKA DH. MARII BUCZKOWSKIEJ Z D. BIEGOŃ-BIHUN:
- Jako 16-latka została drużynową harcerek w Chojnicach.
- W latach 1933-1935 była drużynową I Bydgoskiej Drużyny Harcerek im. Królowej Jadwigi.
- W 1940 roku rozpoczęła działalność konspiracyjną. Utworzyła zastęp, który przekształcił się w drużynę harcerską pod nazwą „Drużyna Tęczy”. Z jej inicjatywy podczas konspiracji powstały w Bydgoszczy dwie drużyny harcerskie: „Młody Las” i „Stokrotki”.
- Od 1943 roku była komendantką trzech drużyn konspiracyjnych. Angażowała się również w mały sabotaż.
- W 1944 r. została aresztowana przez gestapo i przewieziona do Ravensbrück, gdzie należała do drużyny „Mury”.
WYKSZTAŁCENIE:
Uczęszczała do szkoły podstawowej i gimnazjum w Chojnicach. Gimnazjum ukończyła w Bydgoszczy. W 1937 roku zdała maturę w Liceum Handlowym w Bydgoszczy.
INNE PASJE:
Była członkinią Teatru Harcerskiego w Bydgoszczy. Uczęszczała do Szkoły Rytmiki i Plastyki pani Lewandowskiej.
[/su_tab][/su_tabs]
Opracował: Mieczysław Hojan hm PL
„Nasz Bohater Hufca”
Bydgoszcz, grudzień 1979
Aby zobaczyć materiały z gry kliknij w zdjęcie poniżej.
